
सण म्हणजे आनंद, एकत्र येणं आणि नातेसंबंधांना नवी उब देणं. अशा सणांमध्ये गणेशोत्सव हा प्रत्येकाच्या मनात खास स्थान मिळवणारा सण आहे. "गणपती बाप्पा मोरया" हा गजर कानावर पडला की मनाला एक अनोखा उत्साह येतो. आमच्यासाठी गणेशोत्सव हा केवळ सण नाही, तर तो एकत्रितपणाचा आणि संस्कृतीचा उत्सव आहे. गणेशोत्सव सुरू होण्याआधीच घरात आणि गल्लीबोळात तयारी सुरू होते. मंडप सजवणे, दिवे लावणे, फुलांची सजावट, रंगीबेरंगी लाईट्स सगळीकडे उत्साह दिसतो. आमच्या घरी गणपती बसवण्यासाठी विशेष मूर्ती आणली जाते. मूर्ती घरी येताना ढोल-ताशांचा गजर, शंखनाद आणि "गणपती बाप्पा मोरया" च्या घोषणांनी वातावरण भारून जाते. त्या क्षणी संपूर्ण कुटुंब एकत्र येते आणि घरात जणू मंगलमय शक्ती आलीय असे वाटते. गणपती बसवताना घरभर सुगंध दरवळतो. फुलं, अगरबत्ती, नैवेद्य सगळं वातावरण भक्तीमय होतं. दररोज सकाळ-संध्याकाळ आरतीला सगळे कुटुंबीय एकत्र बसतात. आरतीच्या सुरात मनाला शांतता मिळते आणि घरात सकारात्मक ऊर्जा पसरते. गणेशोत्सव म्हणजे फक्त पूजा-अर्चा नाही, तर खाद्यसंस्कृतीचाही आनंद आहे. मोदक हा या सणाचा जीव आहे. आमच्या घरी आई खास उकडीचे मोदक बनवते. त्याचा सुगंध आणि चव कवितेत वर्णन करण्यासारखीच असते. याशिवाय पुरणपोळी, लाडू, फराळाचे पदार्थ हेही बनवले जातात. एकत्र बसून जेवण करणे हीदेखील आमच्या गणेशोत्सवाची मजा आहे. या दिवसांत नातेवाईक, मित्र-मैत्रिणी भेटायला येतात. गप्पा, खेळ, हास्य-विनोद यात वेळ कसा जातो कळतच नाही. मुलांसाठी तर हा सण म्हणजे परीकथेसारखा असतो. सजलेला मंडप, गाणी, फटाके आणि गोड पदार्थ त्यांना सर्व काही जादुई वाटते. आमच्या समाजात किंवा गल्लीत सार्वजनिक गणेशोत्सव मोठ्या दिमाखात साजरा केला जातो. सांस्कृतिक कार्यक्रम, नाट्यप्रयोग, स्पर्धा, कीर्तन-भजन असे विविध उपक्रम घेतले जातात. यातून समाजभावना वाढते, कला सादर करण्याची संधी मिळते आणि एकतेचा धडा मिळतो. गणेशोत्सव संपताना मात्र मनाला हुरहूर लागते. विसर्जनाची वेळ जवळ येते तेव्हा प्रत्येकाच्या डोळ्यात पाणी तरळते. "गणपती बाप्पा मोरया, पुढच्या वर्षी लवकर या" असे म्हणत जेव्हा मूर्ती नदीत किंवा तलावात विसर्जित केली जाते, तेव्हा मनात मिश्र भावना निर्माण होतात. एकीकडे दुःख तर दुसरीकडे पुढच्या वर्षी पुन्हा भेटण्याचा आनंद. आमचा गणेशोत्सव आम्हाला एकतेचा, श्रद्धेचा आणि संस्कृतीचा धडा देतो. हा सण केवळ धार्मिक नसून सामाजिक आणि सांस्कृतिक दृष्टीनेही फार महत्त्वाचा आहे. गणपती बाप्पा आमच्या जीवनात आनंद, बुद्धी, यश आणि समाधान घेऊन येतात. गणेशोत्सव हा केवळ दहा दिवसांचा सोहळा नसून तो आमच्या जीवनाला दिशा देणारा उत्सव आहे. या सणामुळे घरात आणि समाजात नवे उत्साह, नवीन ऊर्जा आणि परस्परांबद्दलचे प्रेम जागृत होते. म्हणूनच प्रत्येकवेळी बाप्पा गेल्यावर आपण सगळे पुन्हा एकाच आशेने म्हणतो गणपती बाप्पा मोरया, पुढच्या वर्षी लवकर या!
गुरुप्रसाद सुरवसे