हनुमान
हनुमान
हातातली शस्त्र खाली टाकून वीरासनात बसलेला हतबल अर्जुन. नातं आणि हिंसा यांच्यात दोलायमान झालेल्या या वीर धनुर्धराच्या नजरेला 'न धरी शस्त्र करी मी, गोष्टी सांगेन युक्तीच्या चार,' म्हणणाऱ्या नारायणाचं विराट विश्वरूप पेलणं अवघडच होतं. रक्ताच्या तहानेनं वखवखलेला आपल्याच आप्तेष्टांचा जथा एकीकडे आणि कर्तव्याचा विकारहीन आसूड दुसरीकडे. तहानेला आणि विकाराला डोळे नसतात, मग नजरेचा प्रश्नच संभवत नाही..... त्यामुळेच श्रीकृष्ण अर्जुनाला गीता सांगत असताना सगळं ब्रह्मांडच काही काळ स्तब्ध झालं होतं. त्या स्तब्धतेचंच एक छोटंसं रूप कृष्णानं आपल्या विश्वरूपात अर्जुनासमोर ठेवलं..... बिचारा अर्जुन.... आधीच मोहमायेनं ग्रासलेला तो वीरात्मा अजून झाकोळला..... कोषात गेला...... गोंधळला. धगधगत्या ज्वालांवर एकदम पाण्याचा शिडकावा येऊन पडावा तशी अवस्था झाली त्याची 'कर्माणुबंधिनी मनुष्यलोके' हे तत्वज्ञान किंकर्तव्यमूढ झालेल्या अर्जुनाच्या वीरत्वाला एक वेगळी दिशा देऊन गेलं खरं, पण त्यानं पुढे झालेला अनर्थ टळला नाही, किंबहुना ऐन युद्धात शस्त्र खाली ठेवल्यानं युद्ध थांबत नाही, नियतीचा पट बदलत नाही, या चिरंतन सत्याला पुन्हा एकदा पुष्टी मिळाली. हे सगळं घडत असताना तिथे अजूनही कोणी तरी होतं.
आज विचार येतो, तो नसता तर?? हिंसा आणि कर्तव्याचा हा लढा अजून किती वर्षं, किती युगं असाच सुरु राहिला असता? तो नसता तर अर्जुनाचा तो रथ पुढे सरकू शकला असता का? मुळात, विश्वरूप दर्शनानंतर अर्जुन जिवंत तरी राहिला असता का? संपूर्ण विश्व स्तब्ध झाल्यावरही, त्यातला अफाट ऊर्जेचा स्त्रोत एकाच ठायी एकवटल्यावरही भगवंतानं सांगितलेलं विश्वाचं सार अर्जुनाला झेपलं, कारण त्या स्तब्ध क्षणांची उर्जा पेलून धरणारा तो होता..... जेव्हा जेव्हा, जिथे जिथे धर्माधर्माचा लढा होईल, अराजक माजेल, सारं काही उध्वस्त होण्याची वेळ येईल, तेव्हा तेव्हा, तिथे तिथे संभवामी युगे युगे म्हणत भगवान येईलच, पण एकटा येणार नाही..... तोही असेल भगवानांबरोबर..... तो हाती शस्त्र घेईल..... तो वार करणार नाही..... तो महाज्ञानी असेल..... तो गीता सांगणार नाही...... तो भक्त असेल..... तो देव असणार नाही..... तो हनुमंत असेल..... भगवंत असणार नाही..... तो..... हनुमंत......
तो आदि नाही ना अंत
चिरदेहातील भगवंत
दिक्कालातील एक परार्ध
तो चिरंजीव हनुमंत
- अक्षय संत