संतांच्या अभंगांमधे जसा त्यांचा रसाळ अनुभव असतो तसा कनवाळू मनाने त्यांनी भक्तांना केलेला उपदेशही असतो, जाणिवांची बीजंच जणू त्यांनी अभंगांमधे पेरलेली असतात. ह्या जाणिवा अभंगांमधून कधी इतक्या लख्ख डोळ्यासमोर प्रकटतात, कधी पूर्वानुभवाच्या पातळीवर ..

संत जनाबाईंच्या अभंगांमधून सहज एक दृष्टी मिळत जाते, कधी विठ्ठलकृपेचं, सद्गुरुकृपेचं माहात्म्य वाचून कृतार्थ व्हायला होतं तर कधी त्यांचं देवाशी असलेलं विलोभनीय सख्य मनाला भुरळ घालत राहतं. अशा कितीतरी गोष्टी समजत-उमजत राहतात संत जनाबईंचे अभंग वाच..

वैराग्याची तप:पूत मूर्ती असलेल्या समर्थ रामदास स्वामींनी करुणाष्टकांतून श्रीरामाची करुणा भाकली ती जणू जनसामान्यांसाठीच. रोजच्या जगण्यात माणूस धडपडतो, थकतो, दमतो, तेव्हा पूर्वकर्माच्या ज्वाळा पोळत राहतात. सबाह्य, अखंड लागत राहते सोसण्याची धग. ..

देवाविणें नाही रिते.... ज्यांच्या अभंगांमधे अखंड भक्तीचा अनुपम गोडवा भरलेला आहे, ज्यांच्या अभंगामधे कर्माचा भक्तिशी आणि भक्तीचा कर्माशी सुंदर समन्वय साधलेला आहे अशा स्त्री संत म्हणजे संत जनाबाई. जनाबाईंचा जन्म महाराष्ट्रातल्या गंगाखेडमधे झाला तो ..

 ऐसे ज्याचे देणे.... संतांनी नामाचा, नामसाधनेचा प्रेमाने गौरव केलेला दिसून येतो. त्यातून त्यांनी जनसामान्यांना नामाचा सहज सुंदर मार्ग दाखवलाच पण त्याचबरोबर चुकीच्या मार्गावर चालू पाहणाऱ्यांनाही योग्य मार्गावर आणलं. असाच सहज, सुंदर मार्ग दाखवणाऱ्या&..

 नृत्यांगणा मृणालिनी साराभाईकला ही माणसाच्या आवडीची गोष्ट आहे ती फार पूर्वीच्या काळापासून. माणसाला नृत्य आणि गायन आवडतं ते फक्त मनोरंजनासाठी नाही तर सुखाच्या स्फटिक स्वच्छ रूपाची अनुभूती घेण्यासाठी. जेव्हा संगीत किंवा नृत्य हे एक अनोखं, विलिभनीय ..

मराठी साहित्याच्या अमूल्य ठेव्यामधलं समृद्ध दालन म्हणजे शांता शेळकेंचं साहित्य. त्यांच्या साहित्यावर लिहिणं म्हणजे सामान्य मानवी डोळ्यांनी सुर्याचं निरिक्षण करण्यासारखंच आहे. त्यांना 'साहित्य शारदा' म्हणणं नक्कीच वावगं ठरणार नाही. मराठी कविता ..

स्त्री ही अनेक नव्या क्षेत्रांत उतरली ती मोठ्या धाडसाने आणि प्रत्येक क्षेत्रांत आपला विशेष असा ठसा उमटवला. अभियांत्रिकी क्षेत्राचासुद्धा ईथे अपवाद नव्हता. जेव्हा. 'ती'ने ठरवलं तेव्हा तिला अभियांत्रिकी महाविद्यालयात प्रवेश मिळाला आणि ती पहिली ..

शब्दांच्या पलीकडे जाणारं, झळकणारं विट्ठलाचं माहात्म्य संतांनी मोठ्या कौतुकाने गायलं आहे. त्याची थोरवी सांगून किती खोलवर कृतज्ञ केलं आहे आपल्याला.... त्यांच्या अभंगांमधे असलेला साधेपणा सहज स्पर्शून जातो अंतरंगाला आणि त्यावर रेखाटलेली भक्तीची ..

माणूस समृद्ध होत जातो कित्येक पातळींवर; कित्येक प्रकारे तसा तो आंतरीक पातळीवरही समृद्ध होणं शक्य आहे, शक्य आहे कारण प्रत्येक माणूस या समृद्धीची ईच्छा करतोच असं नाही. असं असलं तरी कित्येक लोक धडपडत असतात त्यासाठी, जीवाचं रान करुन धावत असतात आपापल्या ..

भक्तीचा आधिकार कोणाला असतो ? खरंतर तो कोणाला नसतो ? भेदभावाच्या सीमा ओलांडताच कळतं की प्रत्येक जीवाला असतोच की अधिकार परमेश्वराच्या उपासनेचा. खरंतर एकदा का 'त्या'ला आपलं म्हंटलं की भेदभावाचा प्रश्नच मूळी उरत नाही, तेव्हा खुणावत राहते 'त्या'ची ..

भक्तीचा महिमा संतांनी गायला आहे तो मोठ्या कौतुकाने. विट्ठलाचं माहात्म्य मांडलं आहे शब्दांत इतक्या सहजतेने की, सामान्य माणसालही समजेल सहज... संत नामदेव महाराज एका अभंगात सांगतात ते पांडुरंगाच्या चरणांचं महत्त्व, काय वाणूं आतां पायाचा महिमा। ..

सूर्यास का कधी रजनी समजली चंद्रास नाहीच प्रकाशवेळ उमजली सत्यास कधी असत्य न पचले असत्यास परि न सत्य समजले परि अंधाराविण काय प्रकाशाचे गम्य असत्याच्या विण कैसे सत्याचे अस्तित्व गरीबाच्याविण श्रीमंत कैसा मोठा नफ्याच्या अभावी ..

म्हणता येत नाही अंधार; अज्ञातालातसं प्रकाशही म्हणता येत नाहीआकारांचं निराकारत्व असतं का अज्ञातकी ज्ञातेपणाच्या गाभ्यात जे माऊच शकत नाहीआणि साक्षीभावाशिवाय दिसुच शकत नाहीते असतं अज्ञातअसतं का ते गुढ; विस्मयाने माखलेलं रहस्यकी असतं अगदी साधं; तुमच्या-आमच्या..

वेधून घेतले लक्ष तयाने जो गर्दी सोडून गेला आपला मार्ग सुखाचा आपण तयार केला कुणी चेंगारते गर्दीत कुणा वाटते दाटी कुणी म्हणे हतबलतेने हे का माझ्या वाटी? मळक्या मार्गी चालताना तक्रारीचा हक्क नसे जागा नसे थांबण्यास प्रवाही वाहणे असे परि नवी ..

संत नामदेव आणि त्यांचे नाम महात्म्यावरचे अभंग हा किती विलक्षण योग आहे... जणू नामानेच नामाचे गोडवे गावे... मुळात संत नामदेवांच्या अभंगांची विलक्षण गोडी आणि त्यात जेव्हा नामाचा गोडवा मिसळतो तेव्हा जणू अभंगरूपाने भक्तांच्या हातात येतो तो निखळ ..

भारतीय संस्कार, संस्कृती आणि एकूण जीवनशैली ही नेहेमीच विलासाची नसून विकासाची आहे, उपभोगाची नसून त्यागाची आहे, हा त्याग दु:खकारक नसून संयम शिकवणारा आहे. हा त्याग कर्माचा नसून कर्म-फळाचा आहे, केवळ लौकिक कर्म-फळाचा नसून कर्म-फळाच्या आंतरिक इच्छेचा ..

संत नेहेमीच माणसाला परमेश्वराचा व त्या योगे उत्तम जगण्याचा मार्ग दाखवतात. हा मार्ग आपल्याला दिसत राहतो तो बुद्धी प्रकाशीत करणार्या शब्दांतून, त्यांमधे पेरलेल्या अर्थातून आणि महत्त्वाचं म्हणजे त्यातून उसळणाऱ्या भावलहरींमधून. तेव्हा भाषेचीही ..

हृदयी आलिंगीला भक्तराज.... संत नामदेव महाराज आपल्या भेटतात ते त्यांच्या अभंगांमधून, आपल्या कुवतीनुसार समजलेल्या त्यांच्या शब्दांमागच्या निखळ भावातून, आणि विठ्ठलभक्तीच्या अखंड प्रवाही असणार्;या प्रेमझर्यातून. स्वत:हा ज्ञानेश्वर महाराजांनी त्य..

जन्मांतरीचे सुकृत.... एखादी गोष्ट आकाशातून हळुवार पाण्याचे थेंब पडावेत तशी सहज होते का ? वरवर कितीही म्हंटलं तरी प्रत्येक कर्मामागे कारण हे असतंच.... एखादी आपल्याला हवी ती गोष्ट मिळाली नाही तर आपण सहज म्हणून जातो की तो योग होता, ते नशिबातच होतं.... ..

भक्तीरूपिणी जनाई.... ज्या काळात स्त्रीचा जन्म हा कष्टाचा, सोसण्याचा, भोगण्याचा अशी परिस्थिती होती, जेव्हा स्त्री मुक्तपणे समाजात आपले विचार मांडू शकत नव्हती, मोकळी होऊ शकत नव्हती, अगदी त्याच काळात जणू 'भक्तीने' जन्म घेतला. दमा नावाच्या विट्ठलभक्ताच्या ..

स्त्री ही अनेक क्षेत्रांत उतरली ती आपल्या कार्याने समाजाची सेवा करायला. राजकारणाच्या क्षेत्रातही ती उतरली ते जणुकाही एक नवीन दिशा दाखवायला. भारताच्या राजकारणातील एक महत्वाचं नाव म्हणजे सुचेता कृपलानी. १९०८ मधे अंबाला, पंजाब येथे सुचेता कृपलानी यांचा ..

संतांची भूमिका ही समन्वयाची असल्याचं अनेकदा आपल्याला दिसून येतं. तो समन्वय वागण्यातला येतो तसा जगण्यातलाही.... साधा, सोपा मात्र भरभरून देऊ पहाणारा असा मार्ग संत सामान्यांना दाखवतात तेव्हा तो चालण्याची ईच्छा सामान्य सुजाणांना होणं स्वाभाविक आहे ..

बाह्य रूपाचा आरसा असतो आपल्या प्रत्येकाकडे, पाहतोही आपण त्याच्यात; पण जीवनाचा, आपल्या जगण्याचा आरसा आपल्याला मिळतो तो कवितेत. कधी आपल्या तर कधी दुसऱ्यांच्या. अशा कविता आल्या असतात खूप आतून, ज्यांचा पत्ता सहज आठवत नाही; पण तो येतो शब्दांतून उफाळून ..

संतांनी गायला आहे पांडूरंगाचा महिमा, त्यांनी सांगीतलं आहे त्याच्या कृपास्पर्शाचं माहात्म्य. आपल्या रचनांमधून ते सांगतात 'त्या'ची कृपा. तेव्हा कृतार्थ होतो आपण ते वाचून. त्याचा महिमा कितीही ऐकला तरी ओढ असते ती अजून ऐकायची, त्याच्या दर्शनाची, ..

एखादं अवघड वाटणारं गणित सहज कोणीतरी सोडवून द्यावं आपल्यासाठी, दृष्टीपुढचा अंधार दूर करुन वाट दाखवावी आणि सोबतीही व्हावं, वाटेवरचे दाहक काटे दाखवून द्यावेत, दाखवून द्यावं हातात धरण्याआधीच; आजूबाजूच्या रंगीत काट्यांचं फोलपण आणि सांगावं ध्येयाचं ..

ज्याला सारे काही जन्मजातच मिळाले त्याला कधी का हो मोल पैशाचे कळले उपाशी रात्रीत जयाला अर्धी भाकरी मिळाली नित सर्वेशाची कृपा एका त्यालाच कळाली असून सारे काही ज्यांनी काही नाही केले दोष हतबले दैवाला त्यांनी आळसाने दिले जयांनी ..

झाड उभे एक जागी पानं, फळं, फुलं देण्या उभे नित्य निरंतर ऊन-पाऊस झेलण्या जयांना हवे फळ ते दगड मारती झाड उभे निरंतर सारे निमूट सोसती ज्या धरेवर उभे खत तिस देती पांग कधी ते कोणाचे माथ्यावरी न ठेवती घर सुटता यात्रेत जन आश्रयास ..

योग याग ज्ञान ध्यान अनंत मार्ग पसरले रुचीवैचित्र्यानुसार ज्याचे त्याने स्वीकारले भासे प्रपंच करता योग याग तो कठीण गुह्य ज्ञानमार्ग असे अभ्यासूनही जटील मार्ग स्मरणाचा सोपा सद्गुरू माऊली दावीते द्वारकाधीश पांडवा घरी माझी ज्ञानाई ..