दोन गरजांची स्पर्धा म्हणजे आयुष्य. ज्याची गरज आधी संपते तो तुम्हाला सोडून जातो." ही वपुंनी केलेली आयुष्याची व्याख्या. ही व्याख्या सार्थ आहे. पण अलीकडच्या काळात आयुष्य आणि गरज यातील अंतर अगदी जवळ येतंय. वाढती स्पर्धा हे त्याचं कारण असलं ..

निसर्गात अनेक सजीव - निर्जीव सृष्टीची नाती युगानुयुगे आहेत. अगदी उदाहरण द्यायचं झालंच तर झाडाचं पाण्याशी, आभाळाचं पावसाशी, फूलाचं फुलपाखराशी नातं आहे. ही नाती जरी गरजेपोटी निर्माण झाली असली तरी ती कित्येक युगे टिकून आहेत. ही नाती टिकण्याचा मुख्य ..

परिचित - अपरिचित.. माणसाची माणसाशी ओळख होणे, हे समाजाच्या दृष्टीने सकारात्मक असते. आपल्या भोवताली असलेल्या प्रत्येक माणसाशी आपली ओळख व्हायलाच हवी असे काही नसले तरी अगदीच अनोळखी राहण्यातही फार अर्थ नाही. पण ओळख केवळ नावाला किंवा स्वार्थासाठी नसावी. ..

प्रवासातली माणसं.. प्रवास म्हटलं की आपल्या डोळ्यासमोर येतो वळणावळणांचा रस्ता, आपल्याबरोबर धावणारा दुतर्फा दिसणारा निसर्ग, इच्छित स्थळी पोचल्यावर काय काय करायचं त्याचे विचार, पुणे-मुंबई प्रवास असेल तर कर्जतचा बटाटेवडा ... असं बरंच काही ..

मन नाजूकशी मोतीमाळ.. मन ही आपल्याला मिळालेली छानशी भेट आहे. आपलं मन आपल्या बरचसं ओळखीचं असतं आणि बरचसं ओळखीचं नसतंसुद्धा! रोज वेगवेगळ्या गोष्टींमुळे, घटनांमुळे आपल्याला मनाच्या या अनोळखीपणाची ओळख होत असते. ओळखीचं मन म्हणजे साद घालणारं मन.. ..

कवितेचं भावविश्व.. कविता ही एक प्रतिक्रिया आहे. एखादी क्रिया घडते आणि त्याचे जे बरे-वाईट पडसाद उमटतात , त्या उमटणा-या पडसादातून हळूहळू कविता तयार होत असते. कवीच्या वैयक्तिक आयुष्याशी कवितेचा प्रत्यक्ष संबंध नसला तरी कुणाचं तरी आयुष्य ..

दु:ख कुणाला नसतं? माणसालाच दु:ख आहे असं नाही. पशु-पक्ष्यांना दु:खं असतं, वृक्ष - वेलींना दु:ख असतं. या जगातल्या सजीव सृष्टीतल्या प्रत्येक घटकाला आपापलं दु:ख आहे. आपल्याला इतरांचं दु:ख कायमच आपल्यापेक्षा कमी आहे, असं वाटतं. इथ..

 चाहूल येता ओळखीची ती... प्रेम , प्रीती , प्रीत , अनुराग यासारख्या शब्दांचे अर्थ उमगू लागतात , सारे अर्थ ओळखीचे वाटू लागतात तेव्हा मनातल्या भावभावनांना मूर्त स्वरुप आलंय असं वाटू लागतं. हे सारं होतं तेव्हा कुणीतरी कुणालातरी आवडलेलं ..

न भेटलेल्या माणसांची 'भेट' .. बरेच दिवसांनी आपण एखाद्या समारंभाला जातो. तेव्हा आप्तेष्ट , मित्र-मैत्रीणींची भेट होत असते. किंवा ऑफिसच्या कामाच्या निमित्ताने आपण कुणाकुणाला भेटत असतो. काहीवेळा भेटीचा विशिष्ट हेतू असतो किंवा नसतो. मग त्या ..

मौन हा शब्द आपल्याला काही नवीन नाही. अनेक कथा , कादंब-या आणि कवितात आपण तो वाचतच असतो. मौन या शब्दाचा शब्दश: अर्थ शब्दांशिवाय आपल्या भावना व्यक्त करणे. यातला व्यक्त हा शब्द फार महत्वाचा आहे. आपण म्हणतो , त्याचं मौनव्रत आहे किंवा त्याने मौन बाळगलंय. ..

बदल हा प्रत्येक व्यक्तीच्या जीवनातील अविभाज्य भाग आहे. सध्याच्या युगात प्रत्येक नवीन बदल स्वीकाराणं म्हणजे अधुनिक होणं , ही जगण्याची व्याख्याच झाली आहे. कोणते बदल स्वीकारायचे आणि कोणते स्वीकारायचे नाहीत हे व्यक्तिपरत्वे भिन्न असले तरी बदल स्वीकाराण्याच..

शुद्धता आणि पावित्र्य या दोन शब्दांच्या मधे आणि हा शब्द लिहावा, की विरुद्ध हा शब्द लिहावा हे माझं अजूनही निश्चित झालेलं नाही. सध्या आपल्या अवतीभवती असणा-या शुद्ध सोशल मिडीयावरच्या पवित्र संदेशांनी, भोवताली असणाऱ्या व्यक्तींच्या मतामतांतरामुळे ..

ईश्वराची सर्वांत सुंदर निर्मिती म्हणजे निसर्ग आणि माणूस. सारी सजीव सृष्टी ईश्वराने निर्माण केली. आता जगाची लोकसंख्या अब्जावधी आहे. तरीही एका माणसाचा स्वभाव दुस-या माणसासारखा नाही. दृष्टी, दृष्टिकोन यात जुळ्या मुलांतही फरक आढळतो. हे निराळेपण असल्यामुळेच..

आठवण म्हणजे एखादा प्रसंग, एखादा दिवस आपल्या डोळ्यांसमोर उभा राहतो. आठवणीचा प्रभाव जसजसा वाढत जाईल, तसतसं आणखी आपण त्या आठवणीत रमायला लागतो. काही वेळाने तर ती आठवण आपण मनातल्या मनात अगदी जशीच्या तशी जगायला लागतो. आठवणींचं एक मात्र आहे की, ती कधी ..

नुकतीच गणेशोत्सवाची विसर्जन मिरवणूक ठिकठिकाणी पार पडली. बाप्पाला निरोप देताना दु:ख कुणाला होणार नाही ! पण अगदी कुठलीही व्यक्ती आपल्या घरातून बाहेर पडताना आपण हस-या चेह-यानेच त्याला अच्छा करतो. मग गणपती म्हणजे प्रत्यक्ष देवच. त्याला निरोप देताना ..

प्रत्येकच व्यक्तीच्या आयुष्यात आपला वाढदिवस ही आनंदाची पर्वणी असते. तो सुखाचा दिवस असतो. आप्तेष्ट, स्नेही सारे त्या व्यक्तीला शुभेच्छा देतात, त्याचा वाढदिवस साजरा करतात. वाढदिवस शब्दांतील 'वाढ' या शब्दाचा संबंध वयाशी आहे. वर्षाकाठी आपलं वय वाढत ..

पहिल्या प्रेमावरची सर्वोत्तम कादंबरी म्हणजे 'पहिले प्रेम'. यात वि.स. खांडेकरांनी शब्दांचं अमृत शिंपल्याचा भास होतो. कादंबरीचं आणि प्रेमाचं नातं अतूट आहे. ‘पहिले प्रेम’ असं म्हटलं म्हणजे कुणाला अर्थ समजणार नाही! मुळात, प्रेम हा माणसाच्या ..

"श्रावण महिनाच विलक्षण... झाडांबरोबर मनालाही पालवी फुटते...", हे श्रावण महिन्याचं व.पु. काळे यांनी केलेलं वर्णन. याशिवाय त्यांच्याच एका लेखात किंवा कथेत, "लाजावं कसं हे श्रावण किंवा भाद्रपदानंच जगातल्या पहिल्या तरुणीला सांगितलं!", श्रावणाचं ..

परवा एक कविता वाचली, ''सकाळपासून रात्रीपर्यंत तेच ते! तेच ते!” विंदांनी खरंच छान कविता लिहिली आहे. त्याच त्या जगण्याचं वास्तव नेमकेपणाने मांडलेलं आहे. कवितेच्या शेवटी विंदा लिहितात 'मरणंही तेच ते' तेव्हा वाटतं ही तुमच्या-माझ्या आयुष्यातील ..

आधुनिकता हा जगाचा अविभाज्य भाग आहे. आधुनिक जग, आधुनिक भारत हे विषय आपण कितीदातरी ऐकले आहेत, वाचतो सुद्धा. यंत्रयुगाची सीमा ओलांडून आता आपण आणखी पुढे चाललो आहोत. यंत्रमानवासारखी आधुनिक यंत्रणा परदेशातल्या मोठ्या ऑफिसेसमध्ये वापरतात असं ऐकिवात ..

नाटक हा मराठी माणसाच्या अगदी जिव्हाळ्याचा विषय आहे. नाटकाला शंभराहून अधिक वर्षांची परंपरा आहे. पण असं असलं तरी प्रत्येक नाटक, अभिनेता, नाटककार अगदी इतकंच नाही, तर नाट्यगृह आणि प्रेक्षकांनीदेखील आपलं एक स्वतंत्र अस्तित्व नाटकात निर्माण केलं. पूर्वीची ..

रामराम मंडळी! तुम्हा सर्वांना नववर्षाच्या खूप शुभेच्छा! गुढीपाडवा म्हणजे नव्या उत्साहाचा, नव्या कल्पनांचा उत्सव असतो. देवाची पूजा, पंचांगाचं पूजन, कडुलिंबाची चटणी, गगनाला स्पर्श करणारी गुढी, थोरामोठ्यांचे आशीर्वाद, एकमेकांना शुभेच्छा देणं, गोड ..

मनातला वसंत.. माणसाचं मन संवेदनशील आहे. प्रत्येक घटनेची, प्रसंगाची ते नोंद ठेवतं. ज्याप्रमाणे माणसाचं शरीर निसर्गाशी संबंधित आहे त्याप्रमाणेच त्याचं मनही निसर्गाशी जोडलेलं आहे. मळभ असेल तर मन ताजतवानं नसतं; ..

पूर्वी पत्र हे लोकप्रिय माध्यम होते.आपल्याला एखादी भावना किंवा विचार दुस-या व्यक्तीपर्यंत पोचवावासा वाटला तर तो पत्रातून लोक पोचवत असत. प्राचीन काळी निरोप्या संदेशवहनाचे काम करत असे. एका गावाहून दुस-या ग..

 प्रमाणभाषा आणि बोलीभाषा.. आपण एकमेकांशी बोलतो तेव्हा मनातले विचार आणि भाव-भावना व्यक्तीपर्यंत किंवा व्यक्तीसमूहापर्यंत पोचवत असतो. त्या विचाराला, भावनेला दुसरी व्यक्ती प्रतिसाद देते, तेव्हा ते संभाषण पूर्ण होते. हे बोलणे म्हणजेच भाषा ..

;तुझ्यामाझ्यातले तुझेमाझेपण... प्रेम हा शब्द विलक्षण आहे.. कितीतरी सूक्ष्म भावना , सूक्ष्म विचारांच्या ऐक्यातून प्रेमाचा उदय होतो. माणसाचं मन तरल आहे. या सूक्ष्म विचारांच्या , सूक्ष्म भावनांच्या विश्वात गढून जाणं हा तर त्या मनाचा आवडता ..

' लय ' भारी... तेरा आणि चौदा तारखेला 'विवेक' चं नुक्कड आणि बालसाहित्य संमेलन झालं. अतिशय नियोजनबद्ध आणि अबालवृद्धांना आवडेल असंच हे संमेलन पार पडलं. प्रत्येक सत्राच्या शेवटी येणा-या टाळ्या पाहता सर्वांनाच संमेलनातली सर्वच सत्रे नक्की आवडली ..

संकल्पाची ऐशीतैशी.. नुकतंच नवीन वर्ष सुरू झालं. या नववर्षाच्या तुम्हा सर्वांना खूप शुभेच्छा. मराठी नववर्ष गुढीपाडव्याला सुरू होतं. इंग्रजी वर्ष एक जानेवारीला सुरू होतं. इंग्रजी असो की मराठी पण नवीन वर्ष म्हटलं की नाविन्याचा उत्सव असतोच. ..

कविता म्हटलं की आपल्या डोळ्यासमोर अनेक ओळी नाचू लागतात. लहानपणापासून आपण कविता वाचत आलो आहोत. पूर्वी काव्यसंमेलन , वृत्तपत्रे , मासिके आणि काव्यसंग्रह इतकीच कवितेची पोच होती. आता तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे अनेक मार्ग कवितेला उपलब्ध झाले आहेत. पूर्वी ..

'अहो-जहो' , 'अरे-तुरे ' ... माणसाला माणसाची गरज असते. बरीचशी नाती गरजेच्या आधारावरच जोडली जातात. नातं नावाशिवायही असू शकतं. पण काही नात्यात नाव हीच नात्याची मूळ ओळख असते. आई , बाबा , दादा , ताई , पती , पत्नी इत्यादी नात्यांची नावं आहेत ..

दिवाळी म्हटलं म्हणजे साफसफाई , सजावट, पणती, आकाशकंदील, फराळ, पाहुणे, भेटवस्तू अशा अनेक गोष्टी आठवतात. वसुबारस, यमदीपदान, लक्ष्मीपूजन, बलिप्रतिपदा, पाडवा, भाऊबीज अशा एकेका सणाला छान उत्साह असतो घरात.. वेगवेगळ्या कविता आणि गीते यांच्या माध्यमातून ..

वरदान हास्याचे... हसणं ही प्रत्येक व्यक्तीला लाभलेली एक सुंदर देणगी आहे. एखादी गोष्ट कला आहे का शास्त्र, असा आपण विचार करतो. हास्य ही कला आहे. कला म्हटलं म्हणजे ती उपजतच असावी लागते. हसता येणार नाही, असा जगात माणूस नाहीच. म्हणून हसणं हे उपजत आहे. ..

सध्या नवरात्र सुरू आहे. स्त्री शक्तीचा जागर करणारा हा नऊ दिवसांचा सण आहे. विविध प्रकारचे वेश धारण केलेल्या नवदुर्गांची पूजा या नऊ दिवसात केली जाते. राक्षसांचा, दुष्ट शक्तींचा नाश करुन देवीनी आपल्या सर्वांना वाचवलं आहे. म्हणून या नवरात्राच्या निमित्ताने ..

       सौंदर्य म्हणजे काय.. तर सुंदर दिसणं. कितीतरी कवींनी सौंदर्याचं वर्णन सुंदर शब्दांत केलेलं आहे. पण कवितेतलं किंवा साहित्यातलं बहुतांशी वर्णन हे शारिरीक सौंदर्याविषयी असतं. म्हणून तिथे दिसणं म्हणजे सौंदर्य ही साधी ..

गणेशोत्सव हा सर्वांचाच आवडता उत्सव. अर्थात सर्वच सण म्हणजे उत्सवच असतो. पण गणेशोत्सव हा अबालवृध्दांच्या ह्रदयाला आनंद , सौख्य आणि एक प्रकारे समाधान मिळवून देणारा उत्सव आहे. या उत्सवात उत्साहाला, आनंदाला आणि जल्लोषाला पारावार राहत नाही. आता अधुनिक ..

नातं हा प्रत्येक व्यक्तीच्या आयुष्यातील अविभाज्य भाग आहे . माणूस एकटा जगू शकत नाही. दिवसभर त्याला जशी कुठल्या ना कुठल्या वस्तूची गरज असते तशीच माणसाचीही गरज असते. माणसा-माणसात असलेला एकमेकांविषयीचा जिव्हाळा म्हणजे नातं.. या जिव्हाळ्याच्या आधारावरच ..

हल्ली अनेक पालकांची तक्रार असते. “आमचा मुलगा किंवा आमची मुलगी अजिबात कुणाशी बोलतच नाही. घरी मात्र चांगला दंगा चाललेला असतो! सुट्टीच्या दिवशी तर बघायलाच नको!" वगैरे वगैरे तक्रारी आपण नेहमी ऐकतो. विशेष म्हणजे अगदी चार-पाच वयाच्या मुलांपासून ..

 पावसाची कितीतरी गाणी आपण लहानपणापासून ऐकत आलोय. 'सांग सांग भोलानाथ...' सारखं बालगीत असो, अगदी अलीकडच्या काळातलं 'चिंब भिजलेले' असो; अशा कितीतरी गाण्यातून आपण सूरांचा चिंब पाऊस अनुभवला आहे. ती गाणी ऐकताना आपण पाऊस जगलोय. या गाण्यांचं आणि पावसाचं ..

आपण एखाद्या कामासाठी म्हणून घरातून बाहेर पडतो. वाटेत एखाद्या सिग्नलला, एखाद्या चौकात इतकंच काय, तर रहदारीच्या ठिकाणी ओळखीचा चेहरा दिसतो. समोरची व्यक्ती ओळखीदखल आपल्याला हात दाखवते. हा ओळखीचा चेहरा मित्र किंवा मैत्रिण असेल तर हमखास आपण आणि ती ..

माणूस दुरावणं ही आता नित्याचीच बाब झालेली आहे. अगदीच सांगायचं म्हणजे नवरा-बायको किंवा प्रियकर-प्रेयसी या नात्यांत हे प्रमाण हल्ली फार वाढलंय! कधीकाळी या माणसाला आपण ‘आपलं माणूस’ म्हणून मिरवत होतो, ते माणूस आपलं राहिलं नाही. ही भावना ..